czwartek, 6 sierpnia 2020

Diagnostyka dyferencjalna

Przy ekstrafenomenowej diagnostyce dyferencjalnej chodzi o odróżnienie jąkania od innych rodzajów ZZK: przede wszystkim od dysfluencji, które mogą występować przy innych obrazach klinicznych, a których nie można diagnozować jako „właściwego” jąkania.

Mowa tu zwłaszcza o różnicowaniu jąkania: od dysfluencji rozwojowych, dysfluencji neurogennych (tu dysfluencja jest zwykle symptomem towarzyszącym niektórym chorobom neurologicznym - np. MPD), dysfluencji psychogennych (zwykle są przejawem chorób psychicznych) do dysfluencji na bazie zaburzonego rozwoju mowy (mogą być objawem problemów przy wyszukiwaniu słów) lub niewyraźnej mowy.

piątek, 3 kwietnia 2020

Niepłynności w wypowiedzi

Przy identyfikowaniu niepłynności istnieje możliwość pomiaru bezpośredniego. Możemy na przykład obliczyć średnią częstotliwość jąkania w określonym czasie (zwykle na minutę) lub procent niepłynnych słów/sylab spośród wszystkich wypowiedzianych. Tę możliwość wykorzystujemy również przy ustalaniu skuteczności terapii (porównanie ilości/procentu dysfluencji przy badaniu wstępnym, kontrolnym, końcowym). Z reguły są tu analizowane zapisy zawierające minimalnie 100 lub więcej słów. 

Sama kwantyfikacja dysfluencji jednak zwykle nie wystarczy. Jest tak dlatego, że prosta suma dysfluencji jeszcze nie świadczy o ich stopniu, jeden typ niepłynności może być cięższy niż inny, a także dlatego, że przy integracyjnym pojmowaniu jąkania należy uwzględniać również inne składowe obrazu klinicznego niż te, które tu scharakteryzowaliśmy. Na przykład nawet przy lekkich dysfluencjach poważne napięcie psychiczne moze poga prognozę o wiele bardziej niż cięższe dysfluencje, które nie są związane ze op cyzowanym napięciem psychicznym (V. Lechta 2004). Ocenę jakościową dys fluencji zwykle realizujemy na podstawie przepisania próbki mowy za pomocą specjalnych znaków transkrypcyjnych. W interesie kompleksowości transkrybujemy przy tym nie tylko dysfluencje, ale także najbardziej podstawowe objawy nadmiernego wysiłku i napięcia psychicznego.