wtorek, 21 lutego 2023

Integracyjny program terapeutyczny

Program ten jest oparty na komponentach klinicznego modelu patogenezy jąkania (V. Lechta 1999, 2000b, 2006), ukierunkowuje się go nie tylko na dysfluencję, ale także na napięcie psychiczne i nadmierny wysiłek, których terapię integruje się w całościowy system. 

Możliwości terapii dysfluencji

W ramach integracyjnego programu terapeutycznego sprawdziła się przy terapii dysfluencji koncepcja techniki fonograforytmicznej (bliżej zob. V. Lechta 2000, 2006). Mówiąc w wielkim uproszczeniu, przy aplikacji techniki fonograforytmicznej staramy się zintegrować procesy prawopółkulowe („graforytmika", tj. połączenie działania graficznego i rytmicznego mówienia) z procesami le- wopółkulowymi (analizą i syntezą fonologiczną, formułowaniem wypowiedzi) w jedną całość -,,fonograforytmiki", w celu osiągnięcia ich synchronizacji. W ten sposób zostaje bezpośrednio wywołane przeżycie fluencji i uzyskania kontroli nad wypowiedzią. Równocześnie eliminujemy możliwość nacisku czasowego jedno-, dwusekundowymi pauzami między aktami mowy, dzięki czemu m.in. działamy w kierunku redukowania napięcia psychicznego. 

Możliwości terapii nadmiernego wysiłku

Eliminowanie objawów wegetatywnych związanych z nadmiernym wysiłkiem przy pokonywaniu dysfluencji można realizować w ramach wprowadzenia w stan relaksacji i późniejszej komunikacji w zrelaksowanym stanie. Tak jak w klinicznym obrazie jąkania nadmierny wysiłek przeplata się z napięciem psychicznym, również relaksacja jako technika terapeutyczna powoduje zwykle ustąpienie nadmiernego wysiłku (rozluźnienie mięśni aparatu artykulacyjnego) i napięcia psychicznego. 

Możliwości terapii napięcia psychicznego

Terapia rozwiniętego napięcia psychicznego należy do kompetencji psychologa psychiatry: psychoterapia jest tu długotrwała, a jako technikę uzupełniającą w ramach terapii napięcia psychicznego można stosować niektóre elementy hathajogi, ukierunkowane na relaksację, rozluźnienie z ćwiczeniem prawidłowego oddychania. W odpowiednich (końcowych) fazach możemy uzupełnić relaksację przećwiczeniem fonacji. U młodszych dzieci można stosować tzw. jogę dziecięcą.